دیابت، شیرین می گردد
به گزارش وبلاگ حسابی، در کنترل دیابت، تغذیه نقش بسیار مهم و اساسی و غیرقابل انکار دارد و بی توجهی به تغذیه بیمار می تواند تمامی کوشش پزشک و کادر درمانی را نقش بر آب و فرد را با عوارض جدی دیابت روبه رو می نماید.
دیابت، شیرین می گردد
آخرین آمار و اطلاعات منتشره از سوی آی. دی. اف یا فدراسیون دنیای دیابت، تعداد بیماران دیابتی در سراسر دنیا را نزدیک به 200 میلیون نفر تخمین زده است. در ایران طبق آمار موجود بیش از 1/5 میلیون نفر مبتلا به دیابت هستند. طبق آمارها به نظر می آید 14تا 23 درصد ایرانیان بالاتر از 30 سال یا مبتلا به دیابت هستند و یا در مرحله پیش از دیابت قرار دارند و قند خون آنها نه در حد دیابتی ها بالاست و نه در محدوده طبیعی واقع شده است. 25درصد این افراد در آینده دیابتی می شوند. دیابت یک بیماری است که در صورت کنترل نشدن می تواند اختلالات متابولیکی بسیار و عوارض جدی چشمی ، کلیوی و مسائل مربوط به اعصاب و عروق خونی را به وجود آورد.
تحقیقات نشان داده است که ترکیب رژیم غذایی و شیوه زندگی در پیشگیری و درمان این اختلال نقش مهمی دارد.
نقش تغذیه در کنترل دیابت
در کنترل دیابت، تغذیه نقش بسیار مهم و اساسی و غیرقابل انکار دارد و بی توجهی به تغذیه بیمار می تواند تمامی کوشش پزشک و کادر درمانی را نقش بر آب و فرد را با عوارض جدی دیابت روبه رو می نماید.درمان تغذیه ای و پزشکی هر فرد دیابتی، براساس شرایط او، شیوه پیشرفت بیماری از نظر ایجاد عوارض دیابت در بیمار و با در نظر گرفتن مسایل مالی اجتماعی، شیوه زندگی و سطح فعالیت بدنی در بیمار صورت می گیرد ولی آموزش اصول کلی تغذیه ای به تمامی بیماران دیابتی برای بهبود شرایط تغذیه و افزایش سطح آگاهی های غذایی آنها ضروری است.
آیا افراد دیابتی باید تحت رژیم های غذایی ویژه باشند؟
اگر تصور می کنید که به دلیل ابتلا به دیابت از مصرف بسیاری از غذاها محروم هستید، اشتباه می کنید. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت تصور می نمایند که باید تحت رژیم غذایی به شدت محدود نماینده قرار بگیرند. غذای مصرفی خود را از خانواده جدا نمایند و جداگانه برای خود غذا تهیه نمایند. این تصور نادرست است. الگوی کلی غذایی توصیه شده به دیابتی ها فقط محدود به دیابتی ها نمی گردد بلکه این نوع الگوی غذایی برای حفظ سلامت تمامی افراد خانوده مفید است. توصیه هایی مانند افزایش مصرف میوه و سبزی، کاهش مصرف قندهای ساده، چربی اشباع و کلسترول و افزایش مصرف فیبرها از نمونه توصیه هایی است که نه تنها به مبتلایان دیابت بلکه به خانواده ها هم توصیه می گردد. فقط اندازه کربوهیدرات مصرفی در افراد انسولینی باید به دقت کنترل گردد. زیرا از میان کربوهیدرات، پروتئین و چربی های غذایی مصرف شده از سوی بیمار، کربوهیدرات بیشترین تاثیر را روی قند خون دارد و در کنار کنترل آن بهتر است اندازه چربی و پروتئین مصرفی هم کنترل گردد.رژیم غذایی دیابتی به معنای نخوردن است یا به اندازه خوردن و کنترل اندازه مصرف؟
رژیم غذایی دیابتی به معنای نخوردن نیست بلکه به معنای به اندازه خوردن و کنترل مصرف است. بنابراین از غذاهای متنوع بهره ببرید. فقط باید دقت کنید که این مقادیر از جیره مجاز مصرفی شما تامین می گردد و از میان غذاهای گوناگون، برترین انتخاب غذایی را داشته باشید.چرا کربوهیدرات مصرفی در روز مهم است؟
زیرا کربوهیدرات پس از هضم و جذب و ورود به خون موجب افزایش قند خون می گردد، اگر بیشتر از اندازه لازم از سوی فرد مصرف گردد، در تنظیم قند خون اختلال ایجاد خواهد نمود. به علاوه، اندازه انسولین مصرفی باید متناسب با اندازه کربوهیدرات مصرفی باشد تا قند خون در محدوده طبیعی حفظ گردد. بیمار دیابتی باید با مراجعه به کارشناس تغذیه و یا کتب راهنمای غذایی اندازه کربوهیدرات موجود در گروه های غذایی گوناگون را بشناسد تا به این طریق بتواند کربوهیدرات دریافتی خود را اندازه گیری کند.اندیس گلایسمی چیست و چه کاربردی دارد؟
امروزه تغذیه دانان در کنار کنترل اندازه کربوهیدرات مصرفی بیماران، به مساله دیگری هم توجه می نمایند و آن نوع کربوهیدرات مصرفی است زیرا کربوهیدرات های متعدد موجود در غذاهای گوناگون آثار متفاوتی در افزایش قند خون نشان می دهند. ضروری است بیماران به طور نسبی با این موضوع آشنایی داشته باشند تا بتوانند انتخاب های غذایی بهتری داشته باشند. اگر شما به دیابت مبتلا باشید، شاید به صورت تجربی متوجه شده اید که وقتی در صبحانه خود نان سنگک به اسم منبع کربوهیدرات مصرف می کنید، در طول صبح در مقایسه با زمانی که صبحانه خود را با نان سفید شروع نموده اید احساس بهتری دارید و قند خون شما پس از صبحانه پایین تر است. دلیل این موضوع، اندیس گلایسمی پایین تر نان سنگک در مقایسه با نان سفید به طور مثال باگت است. غذاهایی با اندیس گلایسمی پایین مانند نان سنگک آثار کمتری در افزایش قند خون دارند و بالعکس غذاهایی با اندیس گلایسمی بالا به سرعت قند خون را بالا می برند. در واقع اندیس گلایسمی به ما نشان می دهد پس از صرف غذایی خاص قند خون چگونه افزایش نشان می دهد. در افرادی که بیشتر از غذاهای با اندیس گلایسمی پایین استفاده می نمایند، سرعت افزایش قند خون کندتر است. به علاوه، جذب روده ای کربوهیدرات هضم شده هم کند شده و از ترشح انسولین می کاهد و به این ترتیب کلسترول و تری گلیسیرید کمتری هم ساخته می گردد. در نتیجه به بهبود پروفیل لیپیدی و هم کاهش وزن یاری می نماید. به علاوه، تحقیقات آثار مفید اندیس گلایسمی در تمرینات ورزشی را نشان داده است. مصرف مواد غذایی با اندیس گلایسم پایین بیش از فعالیت های طولانی سبب افزایش کارایی و سطح مناسب گلوکوز در خون می گردد.من کمی اضافه وزن دارم و از طرفی به دیابت غیر وابسته به انسولین هم مبتلا هستم. چه باید بکنم؟
چاقی، به خصوص چاقی شکمی نه تنها یک عامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع 2 محسوب می گردد بلکه موجب بدتر شدن دیابت هم می گردد. چرا که مقاومت سلول ها به انسولین را افزایش می دهد. افراد چاق باید برنامه کاهش وزن را در پیش بگیرند. کاهش وزن می تواند تاثیرات چشمگیری روی قند خون و فشارخون آنها داشته باشد.دلیل بروز احساس ضعف در بعضی ساعات شبانه روز در دیابتی ها چیست و چه باید کرد؟
لرزش دست و احساس لرزش در عضلات، رنگ پریدگی در پوست، عرق سرد، ضربان تندقلب، سرگیجه، سیاهی رفتن چشم ها، خستگی و خواب آلودگی، سردرد و نداشتن تمرکز از علایم افت قند خون می باشند. پس از تزریق انسولین با توجه به نوع انسولینی که مصرف می کنید، در ساعات تعیینی انسولین به حداکثر عمل خود می رسد و در آن موقع شما با یک افت شدید قند خون روبه رو می شوید که با حالت سرگیجه و ضعف خود را نشان می دهد. همیشه وعده های غذایی خود را مرتب و سر ساعات تعیین مصرف کنید تا از بروز افت قند خون جلوگیری کنید. این امر به ویژه در افراد دیابتی وابسته به انسولین از اهمیت بیشتری برخوردار است.ساعات صرف غذا را چگونه باید تنظیم کرد؟
افراد وابسته به انسولین باید سه وعده غذا و سه میان وعده در ساعات تعیین که هم زمان با اوج اثر انسولین آنهاست، مصرف نمایند و هرگز وعده ای را حذف ننمایند. به خصوص وعده پیش از خواب و صبحانه را نباید حذف نمایند تا از بروز افت قند خون در طول شب و ساعات اولیه روز پیشگیری نمایند.انواع متعدد انسولین وجود دارد که دارای اوج اثرهای متفاوتی هستند.آیا افراد دیابتی می توانند قند و شکر مصرف نمایند؟
به طور معمول، محدودیت شدید مصرف قند و شکر توصیه نمی گردد. شما می توانید در مقادیر کم و از جیره مجاز کربوهیدرات روزانه از شکر بهره ببرید، مگر اینکه قند خون شما به حالت کنترل شده ای نرسیده باشد. ولی ترجیحا از خرمای زاهدی به جای قند بهره ببرید. بعلاوه می توانید از قندهای صناعی که در داروخانه ها موجود است به جای قند بهره ببرید.در بیماران دیابتی که چربی خون بالا دارند چه مراقبت های غذایی باید صورت بگیرد؟
بیماران دیابتی اغلب به دلیل اختلالات سوخت و سازی، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی عروقی قرار دارند. به منظور کاهش خطر، موارد زیر را رعایت کنید:* بیشتر به صورت آبپز غذا صرف کنید.
* برای پیشگیری از افزایش وزن و هم بهبود پروفایل چربی خون تان مصرف چربی را کم کنید و از همان اندازه مصرف مجاز را بیشتر از روغن های مایع بهره ببرید.
* مصرف چربی های اشباع را کاهش دهید.
* مصرف کره و خامه را به ماهی یک تا دو مرتبه محدود نموده و شیر و لبنیات کم چرب مصرف کنید.
* مصرف مرتب ماهی و محصولات دریایی رابه اسم منابع غنی امگا3 از قلم نیاندازید.
مغز دانه ها را که منبع مناسبی از فیبر ویتامین ها و املاح هستند و هم به اسم منابع غنی از چربی های مفید اسیدهای چرب غیراشباع تک پیوندی، اسیدهای چرب غیراشباع چند پیوندی مطرح هستند، از قلم نیاندازید. شما می توانید سهمی از کالری مجاز روزانه خود را به جای دریافت از روغن ها و چربی ها، از مغز دانه ها بهره ببرید.مصرف فیبر غذایی را افزایش دهید. فیبر ها در کاهش جذب چربی های غذایی، بهبود چربی خون و آهسته کردن افزایش قند خون نقش مهمی دارند.
آیا مصرف میوه های شیرین برای دیابتی ها مجاز است؟
در کتب تغذیه چیزی به نام تقسیم بندی میوه شیرین و غیرشیرین وجود ندارد. این به معنی این است که شما می توانید با آموختن مفهوم اندازه هر واحد، یک واحد از میوه های گوناگون را بشناسید و مصرف کنید. از قلم نیاندازید یک سروینگ از هر میوه صرف نظر از شدت شیرینی آن 15 گرم کربوهیدرات دارد. اینکه شما سروینگ میوه مصرفی خود را پرتقال انتخاب کنید یا انگور فرق نمی نماید. زیرا اگر یک عدد پرتقال میانه معادل یک واحد باشد در مقابل، هفت حبه انگور معادل یک سروینگ میوه است. میوه هایی مانند انار، پرتقال و مرکبات، غنی از انواع آنتی اکسیدان ها هستند و بعضی ریزمغذی ها هستند که به نظر می آید در افزایش حساسیت سلول ها به انسولین مفید باشند. میوه ها را تا جای ممکن با پوست مصرف کنید زیرا پوست میوه ها هم دارای ارزش غذایی بوده و فیبر موجود در آن مفید است به اسم مثال، پوست سیب منبع خوبی از عنصر کروم است. کروم در بهبود حساسیت سلول ها به انسولین و عملکرد انسولین نقش دارد. شما می توانید هرچقدر که میل دارید، از نعمت سبزی های برگی لذت ببرید. سبزی ها منبع غنی فیبر و آنتی اکسیدان ها هستند و کربوهیدرات بسیار پایینی دارند.چگونه می توان فشار خون را در دیابتی ها کنترل کرد؟
اگر فشارخون بالا دارید باید مصرف نمک را کاهش دهید. از غذاهای آماده که اغلب برای افزایش مدت نگهداری به آنها نمک یا ترکیبات سدیم اضافه شده مانند انواع کنسرو و سوسیس و کالباس بپرهیزید و مصرف میوه وسبزی را که غنی از انواع ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها است، افزایش دهید. به ورزش و فعالیت بدنی کافی متناسب با سن بپردازید.عوارض دیابت کنترل نشده شامل چه مواردی است؟
قند خون کنترل نشده منجر به ضایعات جدی کلیوی مانند نارسایی کلیوی شده، آسیب های چشمی ، قلبی عروقی، اعصاب و تاخیر در التیام زخم ها و... را در پی دارد.آیا در شرایطی که دیابت کنترل نشده و به نفروپاتی یا ضایعات کلیوی منجر گردد، توصیه های رژیمی متفاوت خواهد بود؟
بله. در صورتی که فرد دچار نفروپاتی دیابتی گردد، تحت رژیم های غذایی خاص به منظور کاهش سرعت پیشرفت بیماری قرار می گیرد، محدودیت های غذایی بیشتر خواهد بود و در این شرایط باید با متخصص تغذیه و کلیه مشورت کرد.
چند نمونه غذا با اندیس گلیسمی پایین
نان های سبوس دار اندیس گلایسمی پایین تری نسبت به نان های سفید دارند. هر چقدر سبوس آرد بیشتر باشد، اندیس گلایسمی پایین تری خواهد داشت. به این ترتیب نان سنگک پایین ترین اندیس گلایسمی را دارد و تافتون، بربری و لواش در رتبه هابی بعدی قرار دارند.حبوبات هم اندیس گلایسمی پایینی دارند. برنج کته در مقایسه با آبکش شده و ماکارونی آبکش شده در مقایسه با دم کشیده، اندیس گلایسمی پایین تری دارند. شما می توانید به جای مصرف خرمای مضافتی از خرمای زاهدی بهره ببرید و به جای مصرف پوره سیب زمینی، آن را به صورت سرخ شده مصرف کنید.
منبع:www.salamat.com/م
منبع: راسخون