از بازارسیاه آب در تهران چه می دانید؟ - وبلاگ حسابی

به گزارش وبلاگ حسابی، تهران در قرون پیش از صفویه، به سبب فراوانی باغ هایش، نه فقط در میان آبادی های گستره مرکز، که در کل ایران شهره بود؛ باغ هایی که سر سفره پربرکت آب های فراوان این روستای سرسبز و باطراوت قد کشیده بودند.

به گزارش همشهری، مرکزی تهران و توسعه بی حدوحصرش، این شهر را خشک و بی آب کرد. کمبود آب تهران از دوره فتحعلی شاه شروع و از آن موقع تا به امروز یکی از مسائل همه حکومت ها و دولت ها برای تامین آب مورد احتیاج مرکز نشینان بوده است.

بی آبی باعث شد که تهرانی های قدیم راه هایی پیدا نمایند برای تامین آب مورد احتیاج و تقسیم عادلانه آن. کندن قنات؛ مثل قنات مستوفی، شاه، وزیر و ... و سپردن کار به میراب برای نظارت بر جیره بندی آن از دوره قاجار از جمله این راه ها بود.

احسان بهرام غفاری در کتاب صدای پای آب می نویسد: برنامه آب برداشتن از قنات به دیوار نصب می شد. قنات مهرگرد مظهر آن در اندرونی کاخ گلستان دارای مجرایی موقوفه بود و تقسیم بندی آن بر اساس برنامه ای از پیش معین شده بود. در این برنامه هرکسی می دانست چه زمانی از این آب استفاده کند. برنامه آب برداشتن از قنات مهرگرد این طور بود: روز شنبه: خانه مستوفی الممالک؛ شب شنبه: محله عودلاجان؛ روز یکشنبه: خانه معتمدالدوله و گذر هفت تن؛ شب یکشنبه: کوچه باغ ایلچی؛ و...

تقسیم نوبتی آب و انتخاب شخصی به عنوان میراب برای نظارت بر کار به بسیاری از بی نظمی ها در مرکز سرانجام داد. آن موقع 2نوع آب وجود داشت؛ آب روز و آب شب. آب روز پر از آلودگی و لجن بود و متعلق به فقرا. آب آخر شب نسبتا پاکیزه تر بود.

دلیلش این بود که شب ها کسی از داخل جوی ها رد نمی شد و مردم ظرف و لباس در آن نمی شستند... آن وقت ها کسانی که پولدارتر و گردن کلفت تر بودند از این آب استفاده می کردند. آب دیگری هم بود که به آب اول شب معروف بود. این آب مخصوص افرادی بود که با میراب دائما چانه می زدند.

آب قنات شاه موسوم به آب شاه در تهران کیفیت خوبی داشت و مردم حاضر بودند برای آن پول بیشتری بدهند. در تابستان آب قنات شاه که به وسیله بشکه و گاری حمل می شد بازار سیاه پیدا می کرد.

برخی از فروشندگان سوءاستفاده و آب نهر ها را داخل بشکه می کردند و به عنوان آب قنات شاه میان مردم می فروختند. همین موضوع باعث شیوع بیماری میان مصرف نمایندگان شد... شهرداری تهران برای نخستین بار با پلمب کردن بشکه های آب نوعی استاندارد محلی برای توزیع آب آشامیدنی رایج کرد.