گردشگری؛ صنعتی زیان بار یا سودآور؟ - وبلاگ حسابی

به گزارش وبلاگ حسابی، صنعت گردشگری همیشه به نفع ساکنان یک منطقه نیست و گاهی اثرات جبران ناپذیری بر زندگی مردم بومی دارد.

آیا گردشگران سبب تخریب شهرهای باستانی و زندگی مردم بومی شده اند؟ جواب این سوال را از زبان نویسنده مجله های گردشگری، گرگ دیکینسان (Greg Dickinson) بخوانید.

من در مرکز پیازا سن مارکو (Piazza San Marco) ایستاده ام. من در حال فیلمبرداری مستندی برای وب سایت تلگراف (Telegraph) هستم و فیلمبردار به من دستور داده که برای 20 دقیقه بدون کوچک ترین حرکتی بایستم.

او در حال فیلمبرداری تایم لپسی با سرعت کم در محیط اطراف من است. در همین هوای گرم هم ونیز به قدری زیبا است که عقل از سر می رباید. زمانی که در مقابل کلیسای سن مارکو (Piazza San Marco) ایستادم، زمان برای من متوقف شد.

چالش بزرگ ونیز، سفر بیش از 30 میلیون گردشگر به صورت سالانه از این شهر است. در 20 سال گذشته تعداد گردشگران نصف این مقدار بود. در زمان اوج سفر گردشگران، راه رفتن در خیابان ها هم سخت می شود.

ونیز

در سال های اخیر در این شهر با مقوله ای به نام گردشگری بیش از ظرفیت (overtourism) روبرو شده ایم. این واژه، واژه ای نو است و در دیکشنری ها تعریف نشده است. این امر، مسئله ای است که در گذشته هم در تاریخ تکرار شده است، برای مثال در اواخر قرن هشتاد در برلین به علت تخریب دیوار برلین و بعد از کاهش نرخ قیمت پرواز های هوایی در قرن نود و ازدیاد گردشگر در دهه اخیر به چین، نمونه هایی از گردشگری بیش از ظرفیت بوده اند.

امروزه با توجه به توسعه شبکه های اجتماعی و سایت هایی مانند Airbnb سوالی مطرح شده است که آیا ازدیاد گردشگر بیشتر از سودرسانی سبب زیان مالی می شود؟

این تابستان، من به قلب شهری که بیشترین گردشگر را دارد، سفر کردم تا از نزدیک شرایط اجتناب از ازدحام و شلوغی را بررسی کنم.

ونیز نسبت به سال 2014 میلادی تغییرات چشم گیری داشت، بسیاری از منطقه ها زیبای ونیز به باجه هایی با هشتگ #EnjoyRespectVenezia تبدیل شده است. روی یک پله منتظر خواهید بود تا بعد از اینکه نوبت شما رسید، روی قایقی به گردش در پل ریالتو (Rialto Bridge) بروید. پاهای خود را در آب گراند کانال (Grand Canal) بگذارید. من در مورد این ابتکار عمل از پائلو مار (Paola Mar)، مدیر گردشگری ونیز، توضیح خواستم. او توضیح داد:

وقتی مردم برای سفر به ونیز می آیند، باید قوانینی را بدانند. آن ها برای خوش گذرانی به ونیز می آیند، ولی باید بدانند که ونیز شهری ساحلی نیست. این شهر، شهری تاریخی و حساس است و مسافران باید به این قانون احترام بگذارند.

روزانه تعداد 125000 گردشگر از ونیز دیدن می کنند و این شهر حدود 52000 شهروند دارد. در ایسلند به ازای هر شهروند 5.4 گردشگر، در آندورا 36.6 نفر گردشگر و در جزایر تورکس و کایکوس 13 گردشگر به ازای هر شهروند در سال وجود دارد.

از نظر توماس به هرچیزی نباید بی احترامی به ونیز گفت. توماس و پائولو نظری مخالف دارند و می گویند باید از هر جنبه به ونیز احترام گذاشت و به نظر آن ها برای اینکه بتوان این عقیده را فهمید، باید در روح شهر ونیز غرق شد.

من به توصیه آن ها گوش دادم و با یک کوله پشتی و گوشی همراه با پای پیاده به راه افتادم. از کوچه ها و خیابان ها گذشتم و به سمت شرق رفتم تا به کلیسای سن مارکو رسیدم. تنها در اینجا ایستاده ام و جز صدای رادیو که از پنجره نیمه بازی به گوش می رسد، صدای دیگری نیست. چند وقت یک بار گردشگر سحرخیزی را می بینم، ولی بدون اینکه به هم توجه کنیم از کنار هم می گذریم و سعی می کنیم از این آرامشی که در این شهر شلوغ یافته ایم، نهایت استفاده را کنیم.

کافه ای پیدا کرده و مشغول نوشیدن اسپرسو شدم. صاحب کافه، نان دیروز را به ماهی های کانال می داد و خانمی دست مادر پیر خود را گرفته و در حال ورود به کلیسا بودند. متوجه شدم ونیزی که پائلو و توماس برای حفظش می جنگیدند، در واقع این ونیز است. این ونیز در تعداد زیاد گردشگر غرق شده است و شلوغی خیابان، دردسرهای اسکان این تعداد مسافر زیاد، تعداد زیاد قایق های کانال سبب شده که خود واقعی ونیز از چشم گردشگران به دور باشد.

دوبرونیک

یک مثال دیگر برای این مسئله مهم، شهر دوبرونیک (Dubrovnik) است. این شهر زمانی مرکز فعالیت های تجاری دریایی بوده است. اعتراض ها برای حفظ و نگهداری تاریخ این شهر هم در مقابل گردشگری بیش از ظرفیت ادامه دارد. من در طلوعی زیبا در بندر دوبرونیک ایستاده بودم و به دیوارهایی که بندر را از شهر جدا می کرد، خیره شده بودم. ساخت این دیوارها 7 ماه طول کشیده بود. در سال های اخیر این شهر هم با سیل گردشگر روبرو شده است.

در سال 2013 تعداد گردشگران به قدری زیاد بود که برای خارج شدن از شهر از دروازه پایل (Pile)، صفی نیم ساعته تشکیل شده بود. این مسئله باعث شد که یونسکو ظرفیت قسمت قدیمی این شهر را 8000 نفر در روز اعلام کند.

امروزه از این گردشگری بیش از ظرفیت در شهر جلوگیری می شود. شهردار نو شهر، جایگاه هایی را که در معابر شهر برای نشستن تعبیه شده بود، برداشته است و کشتی هایی هم که به شهر وارد می شوند، طبق برنامه زمانی شهردار عمل می کنند تا از ورود بیش از ظرفیت گردشگر به شهر جلوگیری شود. او قصد دارد تعداد گردشگر را به روزی 4000 نفر برساند. یکی از مدیران صنعت گردشگری شهر دوبرونیک دراین باره می گوید:

شهر و شهروندان دوبرونیک برای ما اولویت هستند و سعی داریم ماهیت اصلی شهر را حفظ کنیم.

البته با توجه به تورهایی که برای دوستداران سریال تاج و تخت در این شهر برگزار می شود، کاهش تعداد گردشگران به نظر غیرممکن می آید. تعداد شهروندان این شهر در چند دهه گذشته از 5000 نفر به 800 نفر کاهش یافته است و این مسئله نشان می دهد که مسئولان درحفظ هویت و آرامش شهر پیروز نبوده اند.

جزیره اسکای (Skye)

بعضی از ما دوست داریم به مکان های خلوت سفر کنیم، ولی بعضی دیگر دوست دارند به مکان هایی که کاملا خالی از گردشگر است سفر کنند. یکی از این مقاصد جزیره اسکای بود که گویا آن هم در سال های اخیر از هجوم گردشگران در امان نمانده است.

من برای بررسی این موضوع با اتومبیل خودم راهی جزیره اسکای شدم. راستا اصلا ترافیک نبود، ولی هرچه به جزیره نزدیک تر می شدم بیشتر به مسائل پی می بردم. در روزهایی از ماه اوت که هوای این جزیره اسکاتلندی زیاد مناسب نبود، بیش از 100 ماشین ون که کمپ زده بودند، مشاهده کردم. همه برای دیدن آبشار فیری پولز (Fairy Pools) که یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری اسکاتلند است، به این محل سفر کرده بودند. در سال های اخیر تعداد گردشگران این منطقه 54 درصد افزایش پیدا کرده است.

در اطراف من بیش از 100 نفر گردشگر بود که همه با پای پیاده به سمت آبشار می رفتند تا از آن عکس گرفته و در دنیای مجازی به اشتراک بگذارند. برای عبور از روی سنگ های لیز باید در صف منتظر می ماندم.

نکته جالب اینجا بود که من با یکی از محلی ها هماهنگ شدم و با 10 دقیقه پیاده روی به آبشاری نزدیک تر، بکرتر و زیباتر رفتیم. هیچ گردشگری آنجا نبود. تمام گردشگران به آبشار فیری پولز رفته بودند، چراکه این آبشار در دنیای مجازی معروف شده است.

دوست بومی من، هنریک (Henrik) توضیح داد:

این آبشار هنوز معروف نشده است و فقط افرادی که کوهنوری می کنند آن را می شناسند.

من به او قول دادم که آبشار را در دنیای مجازی به کسی معرفی نخواهم کرد تا طبیعت بکر آن دست نخورده باقی بماند.